Ποιος είναι ο Σαλμάν Ρουσντί; Ο συγγραφέας που έζησε μια ζωή κυνηγημένος

Βρετανός συγγραφέας, ινδικής καταγωγής, πολυβραβευμένος και πολυγραφότατος, γνωστός για τις απειλές που έχει δεχθεί στο παρελθόν από φανατικούς ισλαμιστές. Κάπως έτσι θα μπορούσε να περιγράψει κανείς τον 75χρονο Σαλμάν Ρουσντί, που δέχθηκε σήμερα επίθεση με μαχαίρι κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στη Νέα Υόρκη.

(AP Photo/Rogelio V. Solis)

Βρετανός συγγραφέας, ινδικής καταγωγής, πολυβραβευμένος και πολυγραφότατος, γνωστός για τις απειλές που έχει δεχθεί στο παρελθόν από φανατικούς ισλαμιστές. Κάπως έτσι θα μπορούσε να περιγράψει κανείς, εάν έπρεπε να περιοριστεί σε μια συνοπτική παρουσίαση ολίγων λέξεων, τον 75χρονο Σαλμάν Ρουσντί, που δέχθηκε σήμερα επίθεση με μαχαίρι κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στη Νέα Υόρκη.

Από την κυκλοφορία του βιβλίου «Σατανικοί Στίχοι», που τον είχε βάλει στο στόχαστρο των φανατικών ισλαμιστών, έχουν πια περάσει σχεδόν 35 χρόνια. Όπως λέγεται μάλιστα, ο Σαλμάν Ρούσντι κυκλοφορούσε χωρίς προστασία τα τελευταία χρόνια στη Νέα Υόρκη, παρά τις απειλές που είχε δεχθεί στο παρελθόν για τη ζωή του, θεωρώντας ενδεχομένως πως εκείνες οι απειλές είχαν πια… ξεχαστεί.

Ο Ρουσντί γεννήθηκε στη Βομβάη τη δεκαετία του 1940, αλλά από τη δεκαετία του 1960 και έπειτα ζούσε μόνιμα στην Αγγλία. Σπούδασε ιστορία στο πανεπιστήμιο του Cambridge, εργάστηκε ως ηθοποιός και ως κειμενογράφος, και εν συνεχεία, στα μέσα της δεκαετίας του 1970 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, το οποίο όμως θα περνούσε απαρατήρητο. Οι επιτυχίες για τον Ρουσντί ξεκινούν από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και έπειτα, με το βιβλίο «Τα παιδιά του Μεσονυκτίου» που τιμάται με το βραβείο Booker.

Το βιβλίο, ωστόσο, για το οποίο οι περισσότεροι θυμούνται τον Σαλμάν Ρουσντί κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1988, υπό τον τίτλο «Σατανικοί Στίχοι». Ο λόγος για ένα μυθιστόρημα το οποίο είχε όμως αναφορές στον προφήτη Μωάμεθ και στο κοράνι.

Η έκδοση των «Σατανικών Στίχων» προκάλεσε αντιδράσεις στις τάξεις των μουσουλμάνων, που αποκηρύσσουν το βιβλίο ως «βλάσφημο» και καίνε αντίτυπά του. Πολλές χώρες απαγορεύουν την κυκλοφορία του, μεταξύ αυτών η Ινδία και το Πακιστάν.

Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Ρουχολάχ Μουσαβί Χομεϊνί εκδίδει το 1989 «φετφά» υπέρ της δολοφονίας του «βλάσφημου» Σαλμάν Ρουσντί, ο οποίος έτσι επικηρύσσεται στα μάτια των μουσουλμάνων ως ο νέος αγαπημένος τους εχθρός και τρέπεται σε φυγή.  

(AP Photo/Dave Caulkin)

Σημειωτέων πως οι διώκτες του, ακολουθώντας τις εντολές του Χομεϊνί, στοχοποιούν όχι μόνο τον ίδιο τον συγγραφέα αλλά και όσους είχαν εμπλακεί στην έκδοση των «Σατανικών Στίχων» ανά την υφήλιο, επιδιδόμενοι έτσι σε ένα κυνήγι μαγισσών που έμελλε να αφήσει πίσω ουκ ολίγα θύματα.

Σε αυτό το πλαίσιο, δολοφονείται ο Ιάπωνας μεταφραστής Χιτόσι Ιγκαράσι στο Τόκιο το 1991 και τραυματίζονται σοβαρά ο Νορβηγός εκδότης Γουίλιαμ Νάιγκααρντ (το 1993 στο Όσλο) και ο Ιταλός μεταφραστής Έτορε Καπριόλο (το 1991 στο Μιλάνο). Τον Ιούνιο του 1993, 37 άτομα χάνουν τη ζωή τους στη Σεβάστεια της Τουρκίας και περισσότερα από 50 τραυματίζονται, όταν φανατικοί σουνίτες ισλαμιστές βάζουν φωτιά σε ξενοδοχείο στο οποίο βρίσκεται ο Τούρκος μεταφραστής των «Σατανικών Στίχων» Αζίζ Νεσίν και πολλοί Αλεβίτες διαννούμενοι.

Όσο για τον ίδιο τον Ρούσντι, εκείνος ζει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, υπό την προστασία της βρετανικής αστυνομίας.  

Σημειώνεται πως η υπόθεσή του ήταν άλλωστε αρκετή ώστε να προκαλέσει παράλληλα και διπλωματική ρήξη ανάμεσα στο Λονδίνο και την Τεχεράνη, αλλά και επιθέσεις διαδηλωτών κατά της βρετανικής πρεσβείας στην ιρανική πρωτεύουσα.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 ωστόσο και έπειτα, η ζωή του Ρουσντί αρχίζει να μπαίνει και πάλι σταδιακά σε… κανονικούς ρυθμούς. Ο Χομεϊνί έχει εν τω μεταξύ πεθάνει (ήδη από 1989), και οι ιρανικές Αρχές, υπό το βάρος διεθνών πιέσεων, απευθύνουν έκκληση για την άρση του φετφά της δολοφονίας του ινδικής καταγωγής Βρετανού συγγραφέα.

Παρά τις περιπέτειές του, ο Ρουσντί δεν σταματά βέβαια να γράφει και το 2007 χρίζεται τιμητικά ιππότης από τη βασίλισσα της Αγγλίας για την προσφορά του στη λογοτεχνία. Εν τω μεταξύ εκείνος έχει προλάβει και να παντρευτεί συνολικά τέσσερις φορές ενώ έχει αποκτήσει και δύο παιδιά.